Jongeren willen graag meer dialoog op school

Onderzoek naar menselijk gedrag toont aan dat medeleven, empathie en barmhartigheid typisch zijn voor de mens. Biologisch psycholoog Rudi D’Hooge beschrijft ons inlevingsvermogen zelfs zo groot, dat het vaak tijdens onze opvoeding ingeperkt wordt. Zo krijgen kinderen te horen dat ze hun koekjes niet met de hele klas hoeven te delen. ”We delen met onze ’eigen’ mensen, niet met iedereen”.

Als iemand die trainingen aanbiedt aan leerkrachten, vindt ik dit erg opvallend. Het lijkt er namelijk op dat samenwerking en vredevolle dialoog niet zo zeer van buitenaf geleerd moeten worden, maar dat deze kwaliteiten al in jongeren in zitten. In dat geval is de vraag eerder, hoe de leerkrachten de kinderen dan kunnen helpen om deze kwaliteiten terug uit te lokken?

Uit een recent onderzoek van KU Leuven blijkt dat jongeren over het algemeen positiever zijn over diversiteit in de samenleving in vergelijking met volwassenen. Zo gaven ongeveer 90% van de leerlingen in het secundair onderwijs aan dat ze bereid zijn om sociaal contact te leggen met vluchtelingen. Wat ook opmerkelijk was, was de wens van de jongeren om meer over diversiteit en racisme te spreken in de klas.

In 2018 merkten we tijdens diepte interviews met leerkrachten dat sommige van deze onderwerpen moeilijk bespreekbaar zijn. Om dialoog te bevorderen, hebben we toen het spel Bonding Beyond Borders ontwikkeld dat de leerkrachten als tool kunnen gebruiken om op een aangename manier aan de slag te gaan met dialoog en wereldburgerschap. We merken vandaag in onze maatschappij dat deze thema's moeilijk te bespreken blijven. Een duidelijk voorbeeld hiervan zijn de recente black lives matter protesten en de oproep tot dekolonisatie. Tegelijkertijd brengt de pandemie zijn eigen uitdagingen en krijgen de jongeren mindere gelegenheden om contacten te leggen met anderen. Het is het dus des te belangrijker om hen een diverse maatschappij te kunnen laten ontmoeten via virtuele kanalen en in de klas.

Hoe begin je dan aan een dialoog? Een praktisch tool hebben biedt een veilige kader aan. Het nodigt je uit meer bewust te worden over  je eigen waarden, het helpt om ruimte te geven voor alle meningen en ervaringen, kritisch te zijn en terug te gaan naar concrete feiten. Het helpt je om de jongeren hun goede wil te laten zien en samen bouwen aan een meer vredevolle wereld waar iedereen een plaats kan vinden.

Bronnen:

Getuigenissen van enkele jongeren: https://www.stampmedia.be/artikel/wij-zijn-ook-belangrijk-even-veel-als-andere-mensen

Onderzoek met jongeren: https://stampmedia.be/other-talk

Dhooge, R. (2021): Sonar, Nr 2, p.54 - 57.